Η Κρήτη είναι ένας ξεχωριστός και μοναδικός τόπος. Είναι το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το πέμπτο μεγαλύτερο στη Μεσόγειο. Απέχει μόλις 300 χιλιόμετρα από την Αφρική και το συνολικό μήκος των ακτών της φτάνει τα 1046 χλμ. Στα βόρεια βρέχεται από το Κρητικό Πέλαγος, στα νότια από το Λιβυκό, στα ανατολικά από το Καρπάθιο και στα δυτικά από το Μυρτώο. Οι κυριότερες πόλεις της είναι το Ηράκλειο, τα Χανιά, το Ρέθυμνο, ο Άγιος Νικόλαος, η Ιεράπετρα και η Σητεία. Η μεγαλόνησος Κρήτη υπήρξε από την αρχαιότητα σταυροδρόμι Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής, αποτελώντας σημείο επαφής και ανατροφοδότησης μεγάλων πολιτισμών. Οι επιρροές που δέχτηκε αναδεικνύονται στους διάσπαρτους αρχαιολογικούς χώρους αλλά και στην κουλτούρα των κατοίκων της.

Η Κρήτη είναι η γη που γέννησε και ανέθρεψε τον Πατέρα των θεών Δία και η κοιτίδα του προελληνικού μινωικού πολιτισμού. Εδώ, κάθε γωνιά έχει να αναδείξει λαμπρά μνημεία όλων των ιστορικών περιόδων, (ανακτορικά οικοδομήματα, επιφανείς αρχαίες πόλεις, λαξευτούς τάφους, βυζαντινές εκκλησίες και μοναστήρια, ενετικά κάστρα και οθωμανικούς κουμπέδες).
Στο νησί αυτό κατήχησε ο Απόστολος Τίτος κάποιους από τους πρώτους Χριστιανούς. Τα μοναστήρια της Κρήτης είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ιστορία του νησιού καθώς έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε κρίσιμες στιγμές του έθνους. Η γη του τόπου αυτού είναι ποτισμένη με αίμα πολλών ηρώων σε ιστορικές μάχες κατά τη μακραίωνη ιστορία της, αρχαία και νεότερη.
Στην Κρήτη γεννήθηκαν και μεγαλούργησαν μεγάλοι ζωγράφοι, λόγιοι, ποιητές, όπως ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, ο Βιντσέντζος Κορνάρος κι ο Νίκος Καζαντζάκης, πολιτικοί όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος και τραγουδιστές όπως ο Νίκος Ξυλούρης καθώς και σπουδαίοι μουσικοί, δεξιοτέχνες της λύρας, του λαούτου, του βιολιού και του μπουλγαρί που ύμνησαν τη ζωή, τον έρωτα και το θάνατο με τη μουσική, το χορό, τη λύρα και τις μαντινάδες.

Αυτό που κάνει την Κρήτη να ξεχωρίζει είναι ο μοναδικός συνδυασμός φυσικού πλούτου, ιστορίας, πολιτισμού και παράδοσης. Από τα επιβλητικά ανάκτορα στην Κνωσό και τη Φαιστό έως τις απόκρημνες χαράδρες και την άγρια ομορφιά στο φαράγγι της Σαμαριάς που είναι το μεγαλύτερο σε μήκος φαράγγι στην Ευρώπη και από τις ήσυχες και ερημικές παραλίες του Λιβυκού πελάγους έως τις πολύβουες και πολυσύχναστες παραλίες στα βόρεια παράλια του νησιού, η Κρήτη προκαλεί τον επισκέπτη της να την εξερευνήσει. Οι αντιθέσεις είναι ο κανόνας σε αυτό το νησί, τόσο στο περιβάλλον όσο και στους ανθρώπους της. Περήφανοι, ασυμβίβαστοι αλλά ζεστοί, φιλικοί και πολύ φιλόξενοι. Η Κρητική φιλοξενία είναι ξακουστή σε όλο το κόσμο και μόνο από κοντά μπορεί κανείς να βιώσει αυτό το συναίσθημα.

Ανατολικά του Μπαλί, ανάμεσα σε πορτοκαλαιώνες βρίσκεται το όμορφο Φόδελε που είναι ο τόπος γέννησης του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco). Εδώ, υπάρχει μουσείο αφιερωμένο στο μεγάλο ζωγράφο καθώς και η Βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας (1383), οι τοιχογραφίες της οποίας ενέπνευσαν τον σπουδαίο ζωγράφο να ασχοληθεί με την αγιογραφία.

Στις Ψηλορείτικες πλαγιές βρίσκεται η πιο φημισμένη ορεινή κωμόπολη της Κρήτης, με πολύ τουρισμό και πληθώρα καταστημάτων λαϊκής τέχνης, όπου ξεχωρίζουν τα περίφημα χειροποίητα υφαντά των γυναικών των Ανωγείων. Η μουσική, το τραγούδι και οι χοροί δεν σταματούν ποτέ εδώ.

Στα νότια του Μπαλί, αξίζει να επισκεφτεί κανείς δυο ωραία σπήλαια στις πλαγιές του Ψηλορείτη: το σπήλαιο Σφεντόνη, στα Ζωνιανά και το Ιδαίο Άντρο, το διασημότερο λατρευτικό σπήλαιο της αρχαιότητας. Πρόκειται για μια τεράστια σπηλιά, σε υψόμετρο 1540 μέτρα, όπου, κατά τη μυθολογία, έκρυψε η Ρέα τον Δία για να μην τον καταπιεί ο πατέρας του ο Κρόνος. Ο μύθος διανθίζεται με την παρουσία των Κουρητών που χτυπούσαν τις ασπίδες τους ρυθμικά όταν το μωρό έκλαιγε για να μην το ακούσει ο Κρόνος. Στα δυτικά του Μπαλί ανάμεσα σε δύο όρμους βρίσκεται το χωριό Πάνορμος κι από κει μπορεί κανείς να επισκεφτεί το υπέροχο σπήλαιο του Μελιδονίου με τους μεγαλοπρεπείς θόλους, τους χιλιάδες σταλακτίτες και τους θρύλους που το θέλουν τόπο λατρείας των μινωιτών προς τον Τάλω το αρχαίο γιγάντιο ρομπότ που φρουρούσε την Κρήτη από τους εισβολείς.

Από τα μινωικά χρόνια κρατά η αγάπη των κατοίκων αυτού του όμορφου, παραδοσιακού χωριού για την αγγειοπλαστική. Ένας μεγάλος αριθμός αγγειοπλαστών υπηρετεί την τέχνη του πηλού, εδώ, την μεταλαμπαδεύει στις νεότερες γενιές και την ιστορεί στους επισκέπτες του τόπου, μέσα από μία πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση, τη «Συλλογή Κεραμικών Μαργαριτών», με εκπαιδευτικά προγράμματα και περιηγήσεις στα τοπικά εργαστήρια, που δείχνουν τη σύγχρονη εξέλιξη της αγγειοπλαστικής.

Όποιος διαβάσει την ιστορία της Κρήτης θα σταθεί με δέος στις σελίδες που αναφέρουν τη θυσία των Κρητών και στον αέναο αγώνα τους για την ελευθερία που κορυφώθηκε το 1866 όταν οι γενναίοι, πολιορκούμενοι, υπερασπιστές την Μονής ανατίναξαν την πυριτιδαποθήκη της σκοτώνοντας μαζί με τους εαυτούς τους και πολλούς Τούρκους. Η μονή Αρκαδίου είναι αφιερωμένη στη μνήμη της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και αποτελεί χαρακτηριστικό μνημείο της κρητικής αναγέννησης του 16ου αιώνα με αξιόλογη συμμετοχή στους τομείς της παιδείας, της αντιγραφής χειρογράφων και της χρυσοκεντητικής.

Περίπου 5 χιλιόμετρα νότια από το Μπαλί βρίσκεται η Μονή Ατάλης αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη και χρονολογείται από τον 17ο αιώνα. Πανηγύρια Κοντά στο Μπαλί βρίσκεται το γραφικό μοναστήρι της Παναγίας Χαρακιανής. Στη γιορτή του, τον Δεκαπενταύγουστο γίνεται εδώ μεγάλο πανηγύρι. Άλλα δύο πανηγύρια στην περιοχή είναι αυτό του Αγίου Ιωάννη στη Μονή Ατάλης στις 29 Αυγούστου, καθώς και της Αγίας Τριάδας.

Το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα της Κρήτης και βρίσκεται στη μέση περίπου, της βόρειας ακτής του νησιού. Έχει πληθυσμό περί τους 130.000 κατοίκους και κατατάσσεται στην 4η θέση στις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας. Διαθέτει το μεγαλύτερο λιμάνι και το μεγαλύτερο αεροδρόμιο στην Κρήτη, το Διεθνές Αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης», το τρίτο σε αφίξεις, στη χώρα. Το λιμάνι του Ηρακλείου βραβεύτηκε ως το δεύτερο καλύτερο στον κόσμο, με πολλούς προορισμούς καθημερινά και πολλά κρουαζιερόπλοια.

Τα ξενοδοχεία του νομού Ηρακλείου κατέχουν τις μισές κλίνες τις Κρήτης, οι περισσότερες παραλίες του στη βόρεια πλευρά είναι οργανωμένες και πολυσύχναστες σε αντίθεση με αυτές τις νότιας πλευράς, στο λιβυκό πέλαγος, που χαρακτηρίζονται για την ηρεμία τους.

Στα 3.000 περίπου χρόνια ζωής του, το Ηράκλειο έχει να επιδείξει μια πολυτάραχη ιστορία. Ένας θαυμαστός πολιτισμός άνθισε εδώ, στην αρχαιότητα, ο Μινωϊκός πολιτισμός, με πρωτεύουσα την Κνωσό. Ο πρώτος οικισμός με το όνομα Ηράκλειο ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα π.Χ.. Γνώρισε σεισμούς και καταστροφές αλλά κατά τους βυζαντινούς χρόνους άνθισε και πάλι. Γνώρισε Άραβες κατακτητές και κουρσάρους, Ενετούς και Τούρκους δυνάστες αλλά αντιστάθηκε σθεναρά και μετά από πολλούς αγώνες και θυσίες ελευθερώθηκε για να ανθίσει ξανά και να αναδείξει σπουδαίους ανθρώπους των γραμμάτων όπως ο Νίκος Καζαντζάκης κι ο Βιτσέντσος Κορνάρος, της τέχνης και του πολιτισμού, του εμπορίου και της πολιτικής όπως ο Βενιζέλος.

Τα σημάδια όλων αυτών των εποχών και των επιρροών αποτυπώνονται στα αξιοθέατα που μπορεί ο κάθε επισκέπτης του Ηρακλείου να θαυμάσει, όπως μνημεία, πλατείες, δρόμους, μουσεία, εκκλησιές κ.ά,

Εμπορικά Κέντρα, Τράπεζες, πάρκα, Νοσοκομεία, Πανεπιστήμια, πολιτιστικοί χώροι, θέατρα και κινηματογράφοι, συμπληρώνουν τη φυσιογνωμία μιας αστικής μεγαλούπολης που εξυπηρετεί κάθε απαίτηση και σφύζει από ζωή και χάρη.

Μουσεία

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου
Ιστορικό Μουσείο Κρήτης
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
Μουσείο Μάχης Κρήτης και Εθνικής Αντίστασης
Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Ηρακλείου
Μουσείο Αγίας Αικατερίνης

Η Κρήτη είναι τόπος με έντονες γεωφυσικές εναλλαγές, όπως βουνά με ψηλές κορφές, κοφτερούς βράχους, χαράδρες και σπηλιές, αλλά και αμμουδερά ακρογιάλια, κοιλάδες με ελαιώνες, κλήματα και πορτοκαλιές. Στα δυτικά αναδεικνύονται οι κορυφές των Λευκών Ορέων, στα ανατολικά προβάλουν τα Λασιθιώτικα βουνά ενώ στο κέντρο στέκει επιβλητικός ο Ψηλορείτης, ανάμεσα στους Νομούς Ρεθύμνου και Ηρακλείου συμπληρώνοντας το έντονο ανάγλυφο του νησιού.

Το αρχαίο όρος Ίδη ή Ψηλορείτης, στην κρητική διάλεκτο, είναι η καρδιά ολόκληρης της Κρήτης και η περηφάνια κάθε κρητικού. Είναι ένα παράξενο μακρόστενο βουνό, με λίγες κορυφές που η πιο ψηλή του φτάνει στα 2456 μ. και είναι όλο το χρόνο χιονοσκέπαστη. Ανάμεσα στα κορφοβούνια απλώνονται ρεματιές, φαράγγια και οροπέδια, όπως ο Έβδομος στο Μαλεβίζι, το Λιβάδι στα ορεινά του Κρουσώνα, τα μικρότερα Ξερολίμη και Βρουλίδια στα Ανώγεια και της Νίδας με το Ιδαίον Άντρο, το σπήλαιο όπου μεγάλωσε, σύμφωνα με το μύθο, ο Δίας. Στα βορειοδυτικά του βουνού, προς το Μυλοπόταμο, το έδαφος είναι ομαλό κι εκεί εκτείνονται μεγάλοι οικισμοί, καλλιέργειες και βοσκοτόπια. Αντίθετα η νοτιοανατολική πλευρά του Ψηλορείτη είναι άγρια με γκρεμούς. Δάση και ποτάμια κατεβαίνουν μέσα από πανέμορφα φαράγγια όπου χιλιάδες ταπεινά ενδημικά φυτά και βότανα φυτρώνουν δίπλα σε μιτάτα (μικρά, κυκλικά, πέτρινα χτίσματα κτηνοτροφών).

Στην Κρήτη υπάρχουν περισσότερα από 3.000 σπήλαια και αρκετά από αυτά είναι επισκέψιμα. Οι άνθρωποι εδώ, έχουν στο DNA τους αναφορές από αρχαίους μύθους, προγόνους αγωνιστές (στα σπήλαια Ιδαίον Άντρον, Πατσού και Μελιδονίου), ολοκαυτώματα, θυσίες για την ελευθερία και περήφανες νίκες, και όλα αυτά τα εκφράζουν καθημερινά με τον τρόπο ζωής τους, το τραγούδι, το χορό τα πανηγύρια και τα έθιμά τους, επιδεικνύοντας μια μοναδική εικόνα πολιτισμού. Οι ίδιοι καλούν τους επισκέπτες τους να ζήσουν «στο ύψος των ονείρων τους.»

Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη

Το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη ιδρύθηκε το 2001 από την εταιρία Α.Κ.Ο.Μ.Μ. - Ψηλορείτης Αναπτυξιακή Α.Ε. Ο.Τ.Α. με την επιστημονική υποστήριξη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Λόγω της πλούσιας γεωποικιλότητας, του πανέμορφου τοπίου και της αναμφισβήτητης ιστορίας και παράδοσής του, το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη εντάχθηκε αμέσως στο Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων και λίγο αργότερα στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO, επιτυγχάνοντας έτσι την παγκόσμια αναγνώριση του τόπου αυτού. Έκτοτε, συμμετέχει ενεργά σε εκδηλώσεις και προσπάθειες προστασίας και ανάδειξης του περιβάλλοντος, της φυσικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και της βιώσιμης, τοπικής ανάπτυξης μέσω του γεωτουρισμού και άλλων μορφών εναλλακτικών τουρισμού.

ΚΝΩΣΟΣ: Πολύ κοντά στο Ηράκλειο, βρίσκεται η αρχαία Κνωσός. Το μινωικό ανάκτορο είναι ο κύριος επισκέψιμος χώρος της Κνωσού, σημαντικής πόλης κατά την αρχαιότητα, με συνεχή ζωή από τα νεολιθικά χρόνια έως τον 5ο αι. Κατά την παράδοση, υπήρξε η έδρα του σοφού βασιλιά Μίνωα. Συναρπαστικοί μύθοι, του Λαβύρινθου με το Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο, συνδέονται με το ανάκτορο της Κνωσσού. Κατοικήθηκε από τη νεολιθική εποχή (7000-3000 π.Χ.) Το 1700 π.Χ. περίπου μεγάλος σεισμός κατέστρεψε το πρώτο βασιλικό ανάκτορο, το οποίο ξανακτίστηκε αλλά καταστράφηκε οριστικά περί το 1350 π.Χ. από μεγάλη πυρκαγιά. Μετά από ανασκαφές ήρθε στο φως και σήμερα είναι επισκέψιμο, με κομμάτια του να βρίσκονται σε τέλεια κατάσταση. Ήταν πολυώροφο και κάλυπτε έκταση 20.000 τ.μ. Πινακίδες της Γραμμικής Β γραφής, άγνωστης έως τώρα, εντυπωσιακές τοιχογραφίες με έντονα χρώματα και πρωτότυπα σχέδια σε διαδρόμους και δωμάτια, χρωματιστά κονιάματα, πρωτότυπες αρχιτεκτονικές και κατασκευαστικές επινοήσεις (φωταγωγοί, πολύθυρα, σύνθετο αποχετευτικό και υδρευτικό δίκτυο), κάνουν το ανάκτορο αυτό, ένα παγκόσμιο θαύμα. Αυλές, ιερές πτέρυγες, θησαυροφυλάκια, υπόστυλες κρύπτες, αλαβάστρινος θρόνος, μέγαρα, κλιμακοστάσια, υπερυψωμένες στοές, λιθόστρωτοι δρόμοι, θέατρο και νεκροταφεία, απλώνονται κάτω από τον καυτό ήλιο της Κρήτης, χιλιάδες χρόνια τώρα, προκαλώντας στους σύγχρονους επισκέπτες τους, έκπληξη και δέος για τα επιτεύγματα των προγόνων μας.

ΦΑΙΣΤΟΣ: Η Φαιστός δεσπόζει στην εύφορη κοιλάδα της Κάτω Μεσαράς, που περιτριγυρίζεται από επιβλητικά βουνά όπως ο Ψηλορείτης. Στα νότια εκτείνεται το Λιβυκό πέλαγος. Το ήπιο και ζεστό κλίμα της περιοχής επέδρασε στην ανάπτυξη της Φαιστού, η οποία αποτελούσε το δεύτερο σημαντικότερο κέντρο του μινωικού πολιτισμού μετά την Κνωσό και τη σπουδαιότερη σε πλούτο και δύναμη πόλη της νότιας Κρήτης. Κατά τη μυθολογία στη Φαιστό βασίλεψε η δυναστεία του Ραδάμανθυ, γιου του Δία και αδελφού του Μίνωα. Άκμασε από τα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. έφτασε να ελέγχει τον πλούσιο κάμπο της Μεσαράς και την έξοδο προς τη θάλασσα και τα λιμάνια της Αφρικής. Έγινε πλούσια, δυνατή, πολυάνθρωπη και ανεξάρτητη πόλη και οι βασιλιάδες της ίδρυσαν μεγάλα ανάκτορα. Το πρώτο χτίστηκε στα 1900 π.Χ. περίπου, καταστράφηκε από σεισμό και στη θέση του οικοδομήθηκε νέο, επιβλητικότερο, στο οποίο ανήκουν και τα περισσότερα λείψανα, σήμερα. Τόσο τα ερείπια της αρχαία πόλης όσο και κάποιοι χώροι του ανακτόρου είναι επισκέψιμοι.